PARAMETRE Araştırma Bilişim Planlama, Numarataj, Esri | PARAMETRE » Makaleler » Pasifik Ada Türleri Üzerinde İklim Değişikliğinin Etkileri
PASİFİK ADA TÜRLERİ ÜZERİNDEKİ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ETKİLERİ
İklim değişikliği son yıllarda önemli bir coğrafi sorun olmuştur. Bu sorun jeo-uzamsal çözüm sağlanarak çözülebilir. GIS teknolojisi, stratejik karar verme ve iklim değişikliği izlemede çevrenin daha iyi analiz edilebilmesinde önemlidir. Okyanuslar atmosfer ile yakından bağlantılıdır. Adalar nispeten küçük boyuttadır, genellikle uzaktır ve değişen jeomorfolojiye sahiptirler. Kara alanına yüksek bir kıyı şeridine sahiptir, bu nedenle özellikle iklim değişikliği ile ilgili etkilere karşı daha savunmasızdır.
Daha küçük adalar, çevredeki okyanusların etkisine maruz kalmaları nedeniyle çevresel değişikliklere karşı daha büyük kara kütlelerine göre çok daha savunmasızdırlar. Buralarda bulunan flora ve fauna, küçük kaynak alanları ve çevredeki alanlara 'göç etme' fırsatının olmaması nedeniyle nispeten daha zarar görürler. İklim değişikliğinin de etkileri vardır.
Kumar ve Tehrany (2017) tarafından yapılan bu çalışmada, Pasifik'teki savunmasız, kritik derecede nesli tükenmekte olan karasal omurgalı türlerin dağılımı ve iklim değişikliği deniz seviyesi yükselmesinin etkilerinin değerlendirilmesi konusunda geniş çaplı bir analiz yapmışlardır.
Tür kırılganlık sınıfları, ada litolojisi, alan, şekil (yuvarlaklık) ve yüksekliğin bir kombinasyonundan türetilen bir ada duyarlılık kategorisi (çok düşük, düşük, orta, yüksek ve çok yüksek) ile birleştirildi.
Şekil 1. En az bir savunmasız, nesli tükenmekte olan veya kritik derecede nesli tükenmekte olan karasal omurgalı türüne ev sahipliği yapan adalar ile duyarlılık sıralamaları (ARCGIS 10.3, http://www.esri.com/ kullanılarak oluşturulmuş şekil).
Şekil 1, en az bir türe ev sahipliği yapan adaları ve tür içermeyen adaları göstermektedir. Kaydedilen türlerin hiçbirine ev sahipliği yapmayan adalar boş dairelerle gösterilir. Ayrıca, Şekil 1 adaların duyarlılık sıralamasına ilişkin bilgi vermektedir. Görüldüğü gibi, türlerden en az birine ev sahipliği yapan yüksek ve çok yüksek duyarlı adaların çoğu birbirinin etrafında gruplanmış ve Pasifik'in güney-güneybatı, güneybatı ve kuzeybatı bölgelerinde yer almaktadır.
IUCN14 tarafından savunmasız, nesli tükenmekte olan veya kritik tehlike altında olarak sınıflandırılan toplam 150 karasal omurgalı türü, 1779 adanın bulunduğu bir ada veri tabanına yerleştirildi ve ada duyarlılıklarıyla (iklim değişikliğine karşı) eşleştirildi.
Şekil 2. Adaların her birinde barındırılan tür analizleri (ARCGIS 10.3, http: //www.esri. Com / kullanılarak oluşturulmuş şekil).
Şekil 2; adalardaki türlerin (memelilerin, sürüngenlerin ve amfibilerin üç kategorisinden), savunmasızlık durumları dikkate alınmadan mekansal dağılımını göstermektedir. Koyu yeşil noktalar, yalnızca bir türe ev sahipliği yapan adaları temsil ederken koyu kırmızı noktalar beşten fazla tür sınıfının bulunduğu adaları gösterir. Görüldüğü gibi bazı adalar yalnızca bir sınıf türe ev sahipliği yaparken, birçok ada birden fazla türe ev sahipliği yapmaktadır. Birden fazla adada bulunan türlerin hayatta kalma şansı genellikle daha yüksek iken, bir veya birkaç adada bulunan türler genellikle nesillerinin tükenmesine karşı daha savunmasızdır.
Üretilen bilgi daha sonra, en az adada, en yüksek duyarlılık sınıflandırmasına sahip adalarda meydana gelen ve öngörülen yüksek deniz seviyesiyle belirlenen en savunmasız bölgelere düşen türleri belirlemek için bölgesel ölçekte deniz seviyesi yükselmesi ve dalga yüksekliği projeksiyonlarının üzerine yazılmıştır. Yükselme ve en yüksek dalga yükseklikleri ile iklim değişikliğinin omurgalılar üzerindeki potansiyel etkisini değerlendirmek için aşağıdaki yaklaşım kullanılmıştır.
Veritabanındaki adaların alanı 0,013 km2 ile 35,780 km2 arasında değişmekte olup, medyan alanı 1,34 km2'dir, bu da Pasifik'teki adaların ağırlıklı olarak küçük olduğunu göstermektedir. Maksimum yükseklik değerleri 1 m ile 4205 m arasında değişmekte olup, medyan 21 m'dir ve adaların% 42'si maksimum 10 m'den daha az yüksekliğe sahiptir, bu da Pasifik'teki çoğu adanın alçakta olduğunu gösterir. Adaların% 39'unu volkanik adalar oluştururken, bunu resif adaları (% 36), kireçtaşı (% 17), kompozit (% 7) ve kıtasal (<% 1) izledi. Ada duyarlılığı açısından,% 12 çok yüksek,% 29 yüksek,% 23 orta,% 23 düşük ve% 13 çok düşük olarak sıralanmıştır. IUCN veritabanının sorgulanması, çalışma alanında 150 savunmasız, nesli tükenmekte olan veya kritik derecede nesli tükenmekte olan kara omurgalılarının bir kaydıyla sonuçlanmıştır. 11 amfibi, 67 memeli ve 72 sürüngen vardı. Kaydedilen 150 tür arasında 51, 61 ve 38 tür sırasıyla savunmasız, nesli tükenmekte olan ve kritik tehlike altında olan üç kategoriye aitti. 1779 adadan 674'ü, çıkarılan türler listesinden en az bir türe ev sahipliği yapmıştır. Bu 674 adadan 59'u çok yüksek duyarlılığa, 178'i yüksek duyarlılığa, 152'si orta duyarlılığa, 171'i düşük duyarlılığa ve 114'ü çok düşük duyarlılığa sahipti. Kalan 1105 ada, savunmasız, nesli tükenmekte olan veya kritik derecede nesli tükenmekte olan kara omurgalılarına ev sahipliği yapmamıştır.
Tablo 1. Türlerin farklı ada duyarlılık sıralamalarına göre dağılımının dağılımı.
Tablo 1’de sonuç bilgileri özetlenmektedir. Çok yüksek duyarlılığa sahip 59 ada, toplam 12 adet benzersiz türe ev sahipliği yapmaktadır. (yalnızca bir duyarlılık sınıfı adada bulunan türler); Bunlardan 3'ü savunmasız sınıftan, 8'i tehlike altındaki sınıftan ve 1'i kritik tehlike altındaki sınıftandır. En az bir türe ev sahipliği yapan yüksek duyarlılık sıralamasına sahip 178 ada, 26 benzersiz türe ev sahipliği yapmakta, 8 savunmasız, 12 nesli tükenmekte ve 6 kritik tehlike altında olarak incelenmektedir.
Son olarak, kritik düzeyde tehlike altındaki, nesli tükenmekte olan ve savunmasız türlerin uzamsal veri katmanları, bölgesel ölçekte deniz seviyesinin yükselmesi ile öngörülen önemli dalga yüksekliği bilgileri ile örtüşmüştür. Şekil 5, tür verileriyle birlikte RCP 8.5 projeksiyonunu temsil etmektedir. Şekilden de görülebileceği gibi, kritik düzeyde nesli tükenmekte olan türlere ev sahipliği yapan adalardan bazıları, yüksek dalga verilerine sahip alanlarda yer almakta ve bu da onları neslinin tükenmesine karşı daha savunmasız hale getirmektedir.
Şekil 3. RCP8.5 Hs projeksiyonlarında, kritik olarak nesli tükenmekte olan ve savunmasız türler. (ARCGIS 10.3, http://www.esri.com/ kullanılarak oluşturulmuştur).
Bu çalışma, IUCN tarafından bildirildiği üzere tür tehdit seviyelerini gelecekteki iklim altında ada duyarlılığıyla ilişkilendiren bilinen ilk çalışmadır.
Burada uygulanan metodoloji, koruma amacıyla kaynakların ve türlerin önceliklendirilmesi için kullanılabilir. Sonuçlar; sadece türlerin ve tehdit seviyelerinin değil, aynı zamanda yaşadıkları adaların veya çevrenin de önemli olduğu gerçeğinin altını çizmektedir. Bu çalışma özellikle yer değiştirme fırsatının minimum olduğu küçük adalarda bulunan türler için daha uygundur ve bu nedenle adanın durumu veya savunmasızlığı daha fazla önem kazanmaktadır.
Kumar L, Tehrany MS. Climate change impacts on the threatened terrestrial vertebrates of the Pacific Islands. Nature. 2017; 7(5030). https://www.nature.com/articles/s41598-017-05034-4